با توجه به ضرورت مقابله با مصرف بی‌رویه آب و جلوگیری از هدررفت آن به واسطه‌ی شرایط موجود و داشتن تابستانی داغ و کم آب در سال 1400، نیاز به اطلاع‌رسانی و صحبت در مورد این نعمت الهی و راهکارهای نگهداری و مصرف بهینه‌ی آب خصوصا در بخش خانگی و آب شرب باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد، پس در ادامه‌ی مطلب با ما همراه باشید.
یکی از راه‌های مقابله با هدررفت آب در بخش خانگی و آب شرب (موضوع مقاله)، انتخاب صحیح وسایل و ابزار مورد استفاده در این بخش است که یکی از مهمترین آن‌ها شیرآلات بهداشتی می‌باشد که با داشتن تنوع بسیار از لحاظ رنگ، مدل و کارکردهای فنی هر کدام مزایا و معایب مخصوص خود را دارا می‌باشند، در ذیل این مطلب به انواع این نوع شیرآلات پرداخته و تا جای ممکن شما را در مورد خرید شیرهایی که بیشترین مزیت و صرفه‌جویی را برای شما داشته باشند، راهنمایی خواهیم کرد.
انواع شیرآلات بخش خانگی و آب شرب
شیرآلات چرخشی و مغزی‌دار
در گذشته و قبل از ظهور شیرآلات اهرمی تمامی شیرهای مورد استفاده از نوع مغزی‌های پیچشی و چرخشی بودند و به دلیل استهلاک زیاد در سیستم چرخشی و اینکه خیلی اوقات میزان چرخش اعمال شده (سفت کردن) توسط مصرف‌کننده‌ها به صورت یکنواخت نبود و درهر نوبت مصرف، نیروی متفاوتی به این شیرها وارد می‌شد، اکثرا یا مغزی شیرها هرز می‌شد یا واشر آن‌ها زیرفشار بسیار، فرسوده می‌شد و یا جای نشیمنگاه واشر شیر (سیت شیر) معیوب شده و نیاز به کف‌تراشی داشت و از این رو این نوع شیرها اکثرا در حال چکه کردن بودند و صاحبان آن‌ها در اغلب موارد تعویض واشر برایشان یکی از امور روزمره‌ی زندگی شده بود ولی به تدریج و در سالیان اخیر شیرهای جدید پا به میدان گذاشته و رفته رفته تولید این نوع شیرآلات به علت مصرف آب و استهلاک زیاد، کاهش پیدا کرد و مردم به سمت شیرآلات جدید و استفاده از آن‌ها علاقه پیدا کردند.
شیرآلات اهرمی
با ظهور شیرآلات اهرمی ضمن اینکه تنوع مدلها به مرور زیاد شد، از طرف نحوه‌ی استفاده‌ی راحت از آن‌ها به یمن استفاده از وسیله‌ای به نام کارتریج، سبب استقبال بیشتر مردم از این نوع شیرآلات گردید. کارتریج‌ها این امکان را به ما می‌دهند که بدون نیاز به چرخاندن چند دور اهرم شیر، فقط با بالا و پایین کردن شیر، آب را قطع و وصل کرده و حرکت به سمت چپ و راست نیز موجب می‌گردد آب سرد و گرم تنظیم شود و همین سرعت عمل باعث می‌گردد زمان قطع آب سریع‌تر بوده و در مصرف آب مقداری صرفه‌جویی گردد، ضمن آن که در شیرهای اهرمی مثل شیرهای سری قبل دیگر خبری از چکه کردن و تعویض واشر نیست و به این صورت دوران شیرآلات جدید و نسل دوم شروع به کار کرد.
شیرآلات چشمی (سنسوری)
بعد از گذشت سالیان متمادی از ظهور شیرهای اهرمی، با پیشرفت علم و فناوری و دستیابی کارخانجات تولید شیرآلات به تکنولوژی‌های روز، علاوه بر راحتی در استفاده و صرفه‌جویی، نیاز اساسی دیگری به نام رعایت بهداشت مطرح گردید که همان‌طور که در بالا اشاره شد، کارخانجات تولید شیرآلات به فکر تولید شیرهایی افتادند که ضمن داشتن مزایای شیرهای اهرمی، موضوع رعایت بهداشت و دخالت دست هم در آن‌ها درنظر گرفته شده باشد و این گونه بود که شیرهای چشمی متولد شدند و در ابتدا در کشورهای صنعتی و پیشرفته و بعدها به بازار شیرآلات کشور ما نیز راه پیدا کردند و امروزه این نوع شیرآلات در بسیاری از کارخانجات داخلی تولید شده و طرفداران خاص خود را دارند اما با استفاده از فناوری و تکنولوژی و هزینه‌ی بالای تولید این نوع شیرآلات خیلی زود در بازار به عنوان کالایی لوکس و لاکچری مورد توجه قرار گرفت که هر خانواده‌ی معمولی توان خرید و برآمدن از پس هزینه‌های آن را نداشت و حتی تا امروز نیز این شرایط پا برجاست، قیمت بالای خرید اولیه، نیاز به برق و یا باطری و هزینه‌های نگهداری اولیه و ثانویه از جمله دلایل عدم موفقیت صد درصدی در بازار شیرآلات چشمی می‌باشد و همان‌طور که قبلا اشاره شد به سبب امتیاز بدون دخالت دست بودن، باز هم نسبت به شیرهای اهرمی دارای ارجحیت می‌باشند.
شیرهای پدالی آب
پس از تولید شیرهای چشمی و مورد توجه قرارگرفتن موضوع بهداشت، شیرهایی به نام شیر پدالی آب نسل بعدی شیرآلات بودند که ضمن داشتن تمامی مزایای نسل‌های قبلی شیرآلات، مزایای دیگری نیز داشتند و شرکت‌هایی مثل شیر پدالی معین از سال 1385 شروع به تولید این نوع شیرآلات کردند، این نوع مزایا شامل عمر و دوام طولانی، استفاده همگانی به دلیل مقرون به صرفه بودن، عدم نیاز به انرژی برق و باطری و هزینه‌ی اضافه، عدم نیاز به تعمیر و نگهداری مداوم، عدم دخالت دست‌ها و همچنین راحتی و سهولت نصب و استفاده برای مصرف‌کننده و همچنین هزینه‌های تعمیر و نگهداری بسیار پایین از جمله مزایای شیرهای پدالی می‌باشد.
در شیرهای پدالی برخلاف شیرهای سنسوردار به علت حذف واسطه میان دستور مغز جهت قطع آب (واسطه سنسور چشمی) و عمل قطع آب به دلیل برداشتن فوری پا از روی پدال، جریان آب بین 3 تا 5 ثانیه زودتر از شیرهای چشمی قطع می‌گردد و به این ترتیب دارای فرمان‌پذیری فوری از مغز می‌باشد و صرفه‌جویی بیشتری به همراه دارد، ضمن اینکه به دلیل عدم وجود قطعات الکترونیک و باطری داخل شیرهای پدالی، درصد خطای شروع و آب‌ریزش غیرعمدی به دلیل نقص در سیستم الکترونیک، در شیرهای پدالی تقریبا صفر است و در نهایت با توجه به نوع ساخت و کیفیت تولید این نوع شیرها، درصورت رعایت اصول فنی، شیرهای پدالی آب می‌توانند گزینه‌ی بسیار مناسبی جهت صرفه‌جویی در مصرف آب خانگی در بخش‌های روشویی، ظرفشویی و حمام باشند و با قیمت مناسب و طول عمر بالا، همچنین حفاظت از شما و اطرافیانتان در مقابل ویروس‌های کشنده مانند کرونا و دیگر بیماری‌های واگیردار به علت عدم دخالت دست، به شما این اطمینان را می‌دهد که محصولی مناسب را خریداری کرده‌اید.